Protokolli i ri i emigracionit midis Italisë dhe Shqipërisë, i njohur si marrëveshja Romë-Tiranë, është vënë në pikëpyetje pas një vendimi të rëndësishëm të Gjykatës së Apelit në Romë. Sipas këtij vendimi, një emigrant maroken nuk mund të qëndrojë në qendrën e Gjadrit në Shqipëri nëse ka paraqitur kërkesë për azil. Kjo është hera e parë që një institucion gjyqësor italian vendos qartazi kundër zbatimit automat të këtij protokolli.
Gjykata arsyetoi se transferimi i aplikantëve për azil në një vend të tretë, pa garantuar të drejtat e tyre themelore dhe pa përfunduar një vlerësim individual, bie në kundërshtim me rregulloret ndërkombëtare dhe Konventën Evropiane për të Drejtat e Njeriut. Për më tepër, Shqipëria nuk është vend anëtar i Bashkimit Evropian, gjë që e vështirëson kontrollin ligjor dhe mbrojtjen efektive për azilkërkuesit e transferuar.
Ky vendim ka shkaktuar reagime të përziera në opinionin publik dhe në qarqet politike italiane. Ndërsa qeveria italiane ka pohuar se marrëveshja me Shqipërinë synon të përballojë fluksin gjithnjë e në rritje të emigrantëve përmes një zgjidhjeje të përbashkët, ekspertë të të drejtës ndërkombëtare paralajmërojnë për precedentë të rrezikshëm që mund të cënojnë mekanizmat e mbrojtjes së azilit në Evropë.
Nga ana tjetër, vendimi i Gjykatës së Apelit përcakton një precedent që mund të ndikojë edhe në fatet e emigrantëve të tjerë të dërguar në Shqipëri. Kjo situatë rrezikon të sfidojë seriozisht zbatimin e marrëveshjes ndërqeveritare dhe të detyrojë Italinë të rishikojë strategjinë e saj të jashtme për menaxhimin e emigracionit.
