Megjithëse i përfunduar prej vitesh dhe me një kosto marramendëse prej 26 milionë eurosh, inceneratori i Elbasanit sot është jashtë funksionit. Ky impiant, ndër më i vogli ndër tre projektet e incenerimit të mbështetur nga partneriteti publik-privat (PPP), është kthyer në simbol të keqmenaxhimit dhe shpërdorimit të fondeve publike.
Ndërkohë që mbeturinat e qytetit vazhdojnë të grumbullohen pa u trajtuar, banorët përreth tregojnë për një realitet të zymtë. Erërat toksike, zhurmat dhe ndotja e pandërprerë kanë kthyer jetën e tyre në një makth të përditshëm. “Prej kohësh kemi ankesa për ajrin e ndotur dhe për shëndetin e fëmijëve tanë”, thotë një banore e zonës, që refuzon të identifikohet nga frika e pasojave.
SPAK ka nisur hetimet mbi kontratat e inceneratorëve, duke përfshirë Elbasanin, Fierin dhe Tiranën. Në këtë kontekst, projektet që duhej të ishin zgjidhje për menaxhimin e mbetjeve janë tashmë subjekt i akuzave për korrupsion dhe pastrim parash. Megjithëse Elbasani është i vetmi impiant i përfunduar fizikisht, mosfunksionimi i tij ka ngritur pikëpyetje të mëdha mbi qëllimin e vërtetë të investimit.
Një tjetër problem është mungesa e transparencës. Shumë dokumente kontraktuale janë ende të pakonsultueshme për publikun, ndërsa përgjegjësit politikë shmangin komentet për situatën. Mungesa e llogaridhënies vijon të thellojë mosbesimin e qytetarëve ndaj institucioneve.
Për më tepër, ekspertët e mjedisit paralajmërojnë se dëmet mund të jenë afatgjata në shëndet dhe ekonomi, nëse impianti nuk vihet në funksion së shpejti. Si pasojë, ndërsa inceneratori nuk digj asgjë, qytetarët ndihen të djegur nga padrejtësia dhe mungesa e zgjidhjeve.