Numri i fëmijëve me çrregullime të spektrit autik në Shqipëri po rritet ndjeshëm vit pas viti. Edhe pse mungojnë të dhëna zyrtare nga institucionet përkatëse, vlerësimet joformale tregojnë se nga 6 deri në 14 mijë persona mund të jenë të prekur. Kjo situatë e vështirësohet më tej nga mungesa e shërbimeve të mjaftueshme për diagnostikim të hershëm dhe trajtim të specializuar.
Në bazë të të dhënave që disponohen nga dimri i fundit, vetëm rreth 2,500 fëmijë përfitojnë nga skema e kompensimit financiar (kemp). Ndër ta, afro 1,500 kanë një kujdestar ligjor që merret me ndihmën dhe përkujdesjen e tyre të përditshme. Megjithatë, kjo është vetëm maja e ajsbergut. Një pjesë e madhe e fëmijëve nuk janë diagnostikuar ende, ose janë jashtë sistemit mbështetës.
Shumë prindër përballen me vështirësi të mëdha ekonomike dhe emocionale. Për të siguruar terapi të specializuara, ata detyrohen të drejtohen drejt klinikave private me çmime të larta. Për më tepër, mungesa e qendrave multidisiplinare dhe stafet e limituara profesionale e bëjnë sfidën edhe më të madhe.
Për të ndryshuar këtë situatë, është e nevojshme një ndërhyrje e drejtpërdrejtë nga autoritetet shtetërore. Së pari, duhet mbledhur dhe publikuar një statistikë zyrtare për rastet me autizëm, e cila do të ndihmonte në planifikimin e politikave të duhura. Së dyti, është e rëndësishme të shtohen qendrat publike të trajtimit dhe të sigurohet trajnim i vazhdueshëm për profesionistët që punojnë me këtë kategori.
Pa një përkushtim të koordinuar institucional dhe shoqëror, numri i fëmijëve të pambështetur vetëm sa do të rritet, duke ndikuar drejtpërdrejt në cilësinë e jetës së tyre dhe familjeve përkatëse.
