Në brendësinë me hije të shpellës Damjili, e zhytur në kodrat gëlqerore të Azerbajxhanit perëndimor, arkeologët kanë bërë një zbulim që po riformon hartën parahistorike të Euroazisë. Një figurinë guri 8,400-vjeçare, e gdhendur nga gjuetarë-mbledhës të Mesolitit, është gjetur në shtresat më të thella të vendit – duke shënuar figurën më të hershme të zbuluar në rajon.
Artefakti i vogël, por i pasur me simbolikë, paraqet një formë antropomorfe me detaje të sofistikuara, duke sugjeruar qasjen e hershme të njerëzve të Mesolitit ndaj artit dhe spiritualitetit. Arkeologët dhe antropologët besojnë se statueta mund të ketë pasur një funksion ritual ose të ishte një objekt i rëndësishëm shoqëror.
Sipas Dr. Leyla Nasirova, e cila ka udhëhequr ekipin e gërmimit, zbulimi ndryshon perceptimin mbi shprehjen kulturore të gjuetarëve-mbledhës të Mesolitit. “Kjo figurë tregon se këto komunitete kishin një ndjenjë të fortë identiteti dhe simbolizmi, shumë më të avancuar nga sa kemi menduar deri më tani,” thotë ajo.
Materialet e përdorura dhe teknikat e gdhendjes sugjerojnë një nivel të lartë aftësie, që ndoshta është trashëguar ndër breza. Një analizë më e detajuar pritet të zbulojë se çfarë lloji guri është përdorur dhe nëse ka ndonjë pigment të aplikuar mbi të.
Ky zbulim jo vetëm që shton njohuritë mbi shoqëritë e Mesolitit në Kaukaz, por gjithashtu nxjerr në pah universalitetin e artit dhe shpirtërores në historinë e njerëzimit. Me analizat e ardhshme, mund të zbulojmë edhe më shumë mbi këtë simbolikë të papritur dhe rolin e saj në kulturat prehistorike.
